Trump urdhëroi zhvendosjen e dy nëndetëseve bërthamore në zona të përshtatshme për shkak të deklaratave të ish-presidentit rus Medvedev, duke theksuar rrezikun e një konflikti bërthamor mes dy fuqive.
Presidenti amerikan Donald Trump njoftoi të premten se kishte urdhëruar pozicionimin e dy nëndetëseve bërthamore në “zonat e duhura”, si përgjigje ndaj deklaratave provokuese të ish-presidentit rus Dmitry Medvedev. Ky veprim u cilësua nga analistët e sigurisë si një përshkallëzim retorik ndaj Moskës, por jo domosdoshmërisht një lëvizje ushtarake, pasi SHBA-ja tashmë disponon nëndetëse bërthamore të gatshme për sulm.
Medvedev kishte paralajmëruar se Rusia posedonte kapacitete bërthamore të epokës sovjetike si mjet final mbrojtjeje, pas një paralajmërimi të Trump drejtuar tij për të “kujdesur fjalët”. Në reagimin e tij në rrjetet sociale, Trump theksoi: “Duke u bazuar në deklaratat shumë provokuese të ish-presidentit rus Dmitry Medvedev, kam urdhëruar dy nëndetëse bërthamore të pozicionohen në rajonet e përshtatshme, për çdo rast nëse këto deklarata të çmendura janë më shumë se thjesht fjalë.”
Ai shtoi se fjalët janë shumë të rëndësishme dhe mund të sjellin pasoja të papritura, shpresonte që ky rast të mos ishte një prej tyre. Kur u pyet nga gazetarët për arsyeën e këtij urdhri, Trump u përgjigj: “Një kërcënim erdhi nga një ish-president rus, ne do të mbrojmë popullin tonë.”
Departamenti i Mbrojtjes dhe Marina amerikane refuzuan të komentojnë nëse nëndetëset ishin lëvizur, duke theksuar se vendndodhja e tyre është informacion shumë i ndjeshëm, për shkak të misionit të tyre bërthamor.
Ky njoftim erdhi në një moment kur tensionet mes Uashingtonit dhe Moskës janë në rritje, ndërsa Trump shpreh pakënaqësi për mosarritjen e një marrëveshjeje nga Presidenti Vladimir Putin për t’i dhënë fund luftës që po vazhdon prej më shumë se tre vjetësh në Ukrainë.
Trump nuk specifikoi llojin e nëndetëseve bërthamore, por është e njohur se të gjitha nëndetëset ushtarake amerikane janë me fuqi bërthamore dhe mund të jenë të armatosura me raketa bërthamore, megjithëse jo të gjitha i mbajnë këto armë.
Ekspertët e sigurisë theksuan se deklaratat e një presidenti amerikan për kapacitete bërthamore shkaktojnë shqetësim, pasi SHBA-ja historikisht ka shmangur kërcënimet e hapura bërthamore në shkëmbim me Rusinë për shkak të rrezikut katastrofik.
Daryl Kimball nga grupi Arms Control Association e quajti veprimin e Trump-in “të pakujdesshëm dhe të papërgjegjshëm”, duke shtuar se askush nuk duhet të kërcënojë me luftë bërthamore, veçanërisht në mënyrë të tillë të papjekur në rrjetet sociale.
Hans Kristensen nga Federata e Shkencëtarëve Amerikanë sqaroi se nëndetëset bërthamore janë pjesë e triadës bërthamore të SHBA-së, së bashku me bombarduesit dhe raketat tokësore, dhe ato janë gjithmonë të vendosura në pozicione që mund të godasin synime në Rusi.
“Është normale që ato të jenë gjithmonë në det dhe nuk kanë nevojë të zhvendosen për pozicionim,” tha Kristensen, duke shtuar se Trump po i jepte një përgjigje mediokre deklaratave të çmendura të Medvedevit.
SHBA-ja disponon 14 nëndetëse bërthamore të klasës Ohio, secila me aftësi për të mbajtur deri në 24 raketa balistike Trident II D5, të cilat mund të bartin disa kokat bërthamore termonukleare në distanca deri në 7,400 kilometra.
Nga këto, 8 deri në 10 nëndetëse janë gjithmonë të gatshme për operacione, sipas grupit kontrollit të armëve Nuclear Threat Initiative.
Dmitry Medvedev, zëvendëskryetari i Këshillit të Sigurisë të Rusisë, është një nga figurat më të zëshme kundër Perëndimit që nga nisja e pushtimit rus në Ukrainë në 2022. Kritikat e Moskës ndaj tij janë se është i pakujdesshëm dhe i rrezikshëm, por diplomatët perëndimorë thonë se fjalët e tij reflektojnë qëndrimet në nivelet më të larta të Kremlinit.
Përpara deklaratave të Trump, zyrtarë amerikanë thanë për Reuters se komentet e Medvedev nuk merren seriozisht si kërcënim real. Ende nuk dihet se çfarë e shtyu Trump të bënte këtë njoftim, përveç përplasjes publike të tyre në rrjetet sociale.
Së fundi, Trump dhe Medvedev shkëmbyen akuza ditët e fundit, pas deklaratës së Trump në të martën se Rusia kishte “10 ditë nga sot” për të pranuar armëpushimin në Ukrainë, përndryshe do të përballej me tarifa ekonomike.
Eksperti Kristensen paralajmëroi se Trump krijonte një “kurth angazhimi”, duke ngritur pritshmëri për përdorimin e armëve bërthamore në rast përshkallëzimi.
Megjithatë, Evelyn Farkas, ish-zyrtare e lartë në Pentagon, e minimizoi mundësinë e një konflikti bërthamor, duke thënë se ishte thjesht një sinjalizim dhe nuk shihej si fillim i një përplasjeje bërthamore. Ajo theksoi se veprimet e Trump nuk pritet të ndryshojnë qëndrimin e Rusisë në Ukrainë.
Moskë nuk ka dhënë asnjë shenjë se do të pranojë afatin 10-ditor të vendosur nga Trump për armëpushim në Ukrainë.
Putin deklaroi të premten se shpresonte për më shumë negociata paqeje, por se përparimi i luftës ishte në favor të Rusisë, pa përmendur asnjëherë afatin e vendosur nga SHBA-ja.
Në të kaluarën, Trump-i ishte përpjekur të ruante marrëdhënie të mira me Putin-in, por tani shfaqet i pakënaqur dhe e ka quajtur sjelljen e tij “budallallëk”, duke përshkruar sulmet e fundit të Rusisë në Ukrainë si të neveritshme.
