Marco Rubio, senatori republikan nga Florida, është përzgjedhur nga ish-presidenti Donald Trump për të shërbyer si Sekretar i Shtetit në një administratë të mundshme të tij.
Ky emërim ka shkaktuar reagime dhe diskutime, veçanërisht për shkak të qëndrimeve të mëparshme të Rubio-së ndaj politikave të administratës aktuale të presidentit Joe Biden. Një nga çështjet që Rubio ka ngritur shpesh ka qenë mënyra se si administrata Biden ka përdorur sanksionet për të ndëshkuar partnerët e SHBA-së, veçanërisht ata në Amerikën Latine dhe Karaibe.
Në fillim të vitit 2024, Rubio shprehu shqetësime të thella për mënyrën se si Departamenti i Shtetit i drejtuar nga Biden po trajtonte ish-liderët dhe zyrtarët e huaj në lidhje me akuzat për korrupsion. Një rast specifik që tërhoqi vëmendjen e tij ishte shpallja e Alejandro Eduardo Giammattei Falla, ish-president i Guatemalës, si “non-grata” nga administrata amerikane. Ky vendim, i cili u mor më 17 janar 2024, u bazua në akuzat për përfshirje në korrupsion madhor, por Rubio dhe kolegët e tij kishin një pikëpamje të ndryshme mbi këtë çështje.
Pikërisht më 20 shkurt 2024, Rubio dhe një grup senatorësh republikanë, përfshirë James Risch, Bill Hagerty, James Lankford, Michael Lee, Tim Scott, Rick Scott dhe John Cornyn, dërguan një letër të hapur presidentit Joe Biden për të shprehur shqetësimin e tyre për këtë vendim. Në këtë letër, ata ngritën shqetësimin e thellë për përdorimin e autoritetit të Kongresit për të luftuar korrupsionin, duke pretenduar se administrata e Biden kishte abuzuar me këtë mundësi për të dëmtuar interesat strategjike të sigurisë kombëtare të SHBA-së.
Senatorët argumentuan se Giammattei, përveç akuzave për korrupsion, kishte mbështetur politikisht interesat e SHBA-së në rajon. Ish-presidenti i Guatemalës kishte punuar për ekstradimin e kontrabandistëve të qenieve njerëzore dhe kishte mbështetur veprime të ashpra kundër trafikimit të drogës, përfshirë shkatërrimin e opioideve sintetike të paligjshme. Po ashtu, ai kishte mbështetur fuqimisht Tajvanin kundër Kinës dhe kishte ofruar mbështetje të gjithanshme për Izraelin, veçanërisht në luftën e tij kundër Hamasit, duke e shpallur Hezbollahun një organizatë terroriste.
Në letrën e dërguar presidentit Biden, senatorët republikanë gjithashtu kritikuan administratën për neglizhencën ndaj rasteve të tjera të korrupsionit nga zyrtarë të qeverive të huaja, të cilët, sipas tyre, kanë minuar interesat e sigurisë kombëtare të SHBA dhe kanë mbështetur kundërshtarët e SHBA-së në rajonin e Amerikës Latine dhe Karaibe. Ata e shihnin vendimin për të shpallur Giammattein “non-grata” si një akt të padrejtë dhe të politizuar, duke i dhënë përparësi disa çështjeve, ndërkohë që injoronin ato më të rëndësishmet për sigurinë kombëtare.
“Ne jemi thellësisht të shqetësuar nga fakti se administrata juaj duket se e ka politizuar procesin e sanksioneve për të goditur disa partnerë të SHBA-së dhe për të minuar sigurinë kombëtare dhe rajonale të SHBA-së, ndërkohë që refuzon të sanksionojë veprime skandaloze në rajon nga të tjerët,” thuhej në fund të letrës. Ky reagim i fortë është pjesë e një tensioni më të madh mes administratës Biden dhe disa senatorëve republikanë, të cilët kërkojnë një qasje më të qartë dhe të balancuar në politikën e jashtme të SHBA-së.
Për Rubio-n dhe kolegët e tij, ky është një moment kritik, jo vetëm për të diskutuar mbi politikat e administratës aktuale, por edhe për të vendosur një linjë të qartë mbi interesat strategjike të SHBA-së në rajonin e Amerikës Latine. Ata insistojnë që qeveria e SHBA-së duhet të tregojë më shumë kujdes dhe ndjeshmëri kur vendos sanksione, duke u siguruar që ato të mos dëmtojnë partneritetet e rëndësishme ndërkombëtare, por të adresojnë vetëm ato raste që janë të vërtetuar dhe të lidhura ngushtë me sigurinë kombëtare.
Kjo letër dhe shqetësimet e shprehura në të janë pjesë e një debati më të gjerë mbi mënyrën se si administrata Biden ka përdorur fuqinë e sanksioneve dhe ndikimin diplomatik të SHBA-së për të adresuar çështje të korrupsionit dhe sigurisë globale. Ajo gjithashtu ka nxitur reagime të ndryshme, si brenda ashtu edhe jashtë Shteteve të Bashkuara, ku disa e shohin këtë si një shenjë të dobësisë në politikat e jashtme, ndërsa të tjerë besojnë se është një domosdoshmëri për të luftuar korrupsionin në nivel global.
Në fund, ky është një moment kyç për Marco Rubio, i cili mund të shohë përpara për një pozicion të rëndësishëm në administratën Trump, duke ofruar mundësi të reja për të udhëhequr politikën e jashtme të SHBA-së. Për momentin, ai dhe kolegët e tij po kërkojnë përgjigje nga administrata Biden, duke insistuar që politika e jashtme e SHBA-së të ketë një qëndrim të balancuar dhe të drejtpërdrejtë, të mbështetur mbi interesa strategjike dhe të sigurisë kombëtare të vendit.
LETRA:
I nderuar President Biden,
Ne shkruajmë për të shprehur shqetësimet tona të thella në lidhje me keqpërdorimin e kompetencave nga administrata juaj, të dhëna nga Kongresi, për të luftuar korrupsionin në Amerikën Latine dhe Karaibe në kurriz të interesave strategjike të sigurisë kombëtare të SHBA-ve.
Më 17 janar, administrata juaj e përcaktoi ish-presidentin e Guatemalës, Alejandro Giammattei, për veprime të korrupsionit të rëndësishëm sipas Seksionit 7031(c) të Aktit të Operacioneve të Jashtme dhe Aprovimeve të Programeve të Ndërlidhura, 2023 (Div. K, P.L. 117-328). Gjatë mandatit të Presidentit Giammattei, Guatemala ishte një partner i fortë i sigurisë së SHBA-ve, i angazhuar për ekstradimin e disa trafikantëve të qenieve njerëzore dhe shkatërrimin e opioideve sintetike të paligjshme. Guatemala përforcoi marrëdhëniet me Tajvanin, refuzoi lidhjet me Pekinin, përcaktoi Hezbollahun si një organizatë terroriste dhe mbështeti të drejtën e Izraelit për vetëmbrojtje kundër sulmeve të tmerrshme nga terroristët e Hamas-it të mbështetur nga Irani në tetor.
Ky rast ndjek një model shqetësues. Që nga janari 2021, shumica dërrmuese e përcaktimeve publike të bëra nën Seksionin 7031(c) kanë synuar zyrtarët në Amerikën Latine dhe Karaibe të qeverive që kanë bashkëpunuar me Shtetet e Bashkuara në çështjet e sigurisë strategjike diplomatike dhe kombëtare.
Në kontrast, administrata juaj ka injoruar raste të dokumentuara mirë të korrupsionit të rëndësishëm nga zyrtarët e huaj që në mënyrë aktive minojnë interesat e sigurisë kombëtare të SHBA-ve dhe mbështesin armiqtë e SHBA-ve në Amerikën Latine dhe Karaibe.
Në Venezuelë, administrata juaj nuk ka përdorur përcaktimet e Seksionit 7031(c) për asnjë individ apo entitet të lidhur me regjimin Maduro. Në Ekuador, nuk keni arritur të përcaktoni publikisht ish-Presidentin Rafael Correa, i cili është dënuar për ryshfet dhe korrupsion dhe u akuzua për urdhërimin e rrëmbimit të një lideri të opozitës. Në Argjentinë, nuk keni arritur të përcaktoni publikisht Presidenten Cristina Fernandez de Kirchner dhe anëtarët e familjes së saj pas dënimeve për kontrata të rreme të qeverisë për infrastrukturë publike. Në Brazil, dështuat të zbatoni sanksione për mosrespektimin e mosproliferimit të SHBA-ve kur Presidenti da Silva lejoi ankorimin e dy luftanijeve të sanksionuara të Iranit në Portin e Rio de Janeiro në shkurt të vitit 2023.
Ne jemi thellësisht të shqetësuar për arsyen pse administrata juaj duket se ka politizuar procesin e sanksioneve për të synuar disa partnerë të SHBA-ve dhe për të minuar sigurinë kombëtare dhe rajonale të SHBA-ve, ndërkohë që refuzon të sanksionojë veprime të tmerrshme në rajon nga të tjerët. Administrata duhet menjëherë të shpjegojë procesin dhe kriteret që ka përdorur që nga janari 2021 për të përcaktuar individët në Amerikën Latine dhe Karaibe sipas Seksionit 7031(c).
