Në Divjakë jetojnë të vetmet buallica në Shqipëri, ndërsa shteti mbetet pasiv përballë zhdukjes së tyre
Buallicat, një ndër simbolet më të lashta të Myzeqesë, po zhduken në heshtje. Këto kafshë që dikur mbaheshin në çdo familje për punën e palodhur dhe qëndrueshmërinë e tyre, sot gjenden vetëm në një fermë në Divjakë. Mungesa e përkrahjes financiare nga shteti i ka kthyer në një specie gati të harruar.
Historikisht, buallica ka qenë kafsha më e përhapur në zonat e moçaleve dhe rrugëve me baltë. Ajo shquhej për forcën dhe përshtatshmërinë në kushte të vështira, duke tërhequr qerret në Divjakë, Lushnjë dhe më gjerë. Familjet që zotëronin një buallicë, konsideroheshin të pasura dhe të bekuara.
Veç forcës, buallica njihet edhe për qumështin e saj të dendur dhe shumë ushqyes. Ai përdorej dikur gjerësisht për prodhime tradicionale, por sot mungon pothuajse totalisht në treg. Me rënien drastike të numrit të tyre, ka rënë edhe prodhimi dhe përhapja e këtij produkti të çmuar.
Në të gjithë vendin numërohen shumë pak krerë, të gjithë të përqendruar në një fermë të vetme në Divjakë. Kjo fermë, e vetmja që ruan një trashëgimi të rrallë, përfiton vetëm subvencione minimale, çka nuk mjafton për të garantuar mbijetesën e këtij gjedhi, raporton gazetari Ndriçim Gjoshi.
Fermerët që duan të mbajnë buallica përballen me sfida të shumta, duke nisur nga kostoja e lartë e ushqimit deri te mungesa e ndihmës shtetërore. Pa një strategji të qartë dhe investim serioz, kjo kafshë ikonike rrezikon të zhduket përfundimisht nga Shqipëria.
Përtej vlerës bujqësore, buallica mbart edhe një rëndësi kulturore dhe historike. Humbja e saj nuk është vetëm një dështim ekonomik, por edhe një varfërim i trashëgimisë sonë kolektive. Nëse nuk merren masa urgjente, simboli i dikurshëm i Myzeqesë do të mbetet vetëm në kujtime.
