Ndotja e lumit Gjanica në Fier ka alarmuar autoritetet mjedisore, duke sjellë në terren Agjencinë Rajonale të Mjedisit në bashkëpunim me Agjencinë Kombëtare.
Kjo situatë ka ngritur shqetësime të mëdha, dhe pritet një ndërhyrje e fortë për të ndalur ndotësit kryesorë të këtij lumi.
Sipas Denis Voglit, kreu i Agjencisë Rajonale të Mjedisit, katër grupe pune janë dërguar përgjatë vijës lumore për të inspektuar situatën dhe për të identifikuar burimet kryesore të ndotjes. Në fokus janë fabrikat e vajit dhe kompanitë e naftës, të cilat dyshohet se shkarkojnë mbetje të paligjshme në lumë, duke dëmtuar ndjeshëm cilësinë e ujit dhe ekosistemin.
Inspektimet janë planifikuar për të zbuluar këto shkarkime të paligjshme, të cilat për shumë kohë kanë ndotur lumin Gjanica. Grupi i inspektorëve është i vendosur të marrë masa administrative kundër çdo subjekti që konstaton se është ndotës, duke zbatuar ligjin pa përjashtime.
Denis Vogli shprehet se penalizimet e viteve të kaluara nuk kanë qenë të mjaftueshme për të ndryshuar situatën. Kësaj here, ARM ka vendosur të kërkojë zbatueshmëri të plotë të rregullave mjedisore nga të gjitha institucionet përgjegjëse.
Në zonën e Fierit operojnë rreth 10 fabrika të përpunimit të vajit të ullirit. Këto fabrika janë identifikuar si ndotës kryesorë të lumit Gjanica, veçanërisht gjatë sezonit të përpunimit të ullinjve. Gjatë kësaj periudhe, sasia e mbetjeve të hedhura në lumë rritet ndjeshëm.
Krahas fabrikave të vajit, dyshohet se edhe tre kompani nafte, përfshirë Albpetrol, Terra Oil dhe Al Global, janë ndotës potencialë. Këto kompani mund të përfitojnë nga rasti për të hedhur mbetje hidrokarbure në lumë, duke ndotur kështu ujërat sipërfaqësore të lumit Gjanica.
Denis Vogli shpjegon se këto subjekte do të monitorohen vazhdimisht, dhe inspektimet do të kryhen në mënyrë të rregullt. Nëse konstatohet ndonjë shkelje e legjislacionit mjedisor, masat ligjore do të ndërmerren menjëherë, pa asnjë tolerancë për ndotësit.
Nga ana tjetër, aktivisti Adriatik Golemi thekson se problemi nuk mund të zgjidhet vetëm me inspektime dhe ndëshkime të vogla, të cilat kompanitë i paguajnë lehtësisht. Sipas tij, situata kërkon një angazhim më të madh në nivele të larta, për të siguruar një ndryshim të qëndrueshëm.
Golemi shprehet se ekonomia dhe mbrojtja e mjedisit duhet të ecin krah për krah. “Sot nxjerrim naftë dhe fitojmë para, por nga ana tjetër, duket sikur mbrojmë mjedisin,” pohon ai, duke e quajtur këtë qasje thjesht si një veprim sipërfaqësor.
Inspektimet një Show
Për të, inspektimet e kryera deri tani janë thjesht një show. Golemi pohon se çështja është më shumë një problem strukturor dhe duhet një strategji më e thellë për ta zgjidhur atë.
Ai shton se identifikimi i ndotësve nuk është i vështirë, pasi ka një numër të kufizuar kompanish që operojnë në këtë sektor, ndërsa shumë institucione janë përgjegjëse për monitorimin e lumit.
Sipas Golemit, është e vështirë për kompanitë e naftës që të shmangin derdhjen e mbetjeve në ujërat sipërfaqësore, për shkak të teknologjisë që përdorin aktualisht. Kjo është një nga arsyet pse mbetjet përfundojnë në lumin Gjanica.
Aktivistët si Golemi ngrenë alarmin se pa masa të rrepta dhe një angazhim të plotë nga institucionet, situata do të mbetet e pandryshuar. Ata kërkojnë që ndotësit të mbahen përgjegjës dhe të përmirësojnë standardet e tyre të punës.
Qytetarët e Fierit janë gjithnjë e më të shqetësuar për ndotjen e lumit Gjanica, një burim i rëndësishëm natyror që ka pësuar degradim të vazhdueshëm për shkak të papërgjegjshmërisë dhe moszbatimit të ligjit nga ana e disa kompanive.
