Emisioni “Ballafaqim” do të trajtojë dy tema të nxehta dhe me ndikim të gjerë, të cilat do të prekin direkt median dhe opinionin publik: mbylljen e “Zërit të Amerikës” (VOA) dhe shtrembërimin e historisë së ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë në një intervistë të Trump Jr. me presidentin serb, Aleksandar Vuçiç.
Të ftuar janë gazetarë nga Amerika dhe Greqia, ekspertë të pushtetit administrativ, të informimit publik dhe sigurisë kombëtare:
- Zef Pergega – SHBA: Gazetar, aktivist i çështjes kombëtare.
- Shpëtim Zinxhiria – Greqi: Gazetar, aktivist i të drejtave të njeriut.
- Agron Haxhimali: Drejtor ekzekutiv i Institutit të Bashkive të Shqipërisë.
- Fatjon Softa: Ekspert i sigurisë publike, media dhe informimi publik.
Tema 1: Mbyllet “Zeri i Amerikës”,VOA hesht për miliona teleshikues në mbarë Globin.
Tema 2: A u shtrembërua historia e ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë në intervistën e Trump Jr me Vuçiç?!
Mbyllet “Zëri i Amerikës” dhe hesht për miliona teleshikues
Një nga zhvillimet që do të ndodhin do të jetë mbyllja e “Zërit të Amerikës” (VOA), një organizatë mediatike e Shteteve të Bashkuara, e cila shërbeu për dekada me radhë si një zë i rëndësishëm informativ në mbarë botën. Ky vendim do të vijë si pasojë e politikës së presidentit amerikan Donald Trump, i cili çon deri në fund vendimin për mbylljen e këtij institucionit të rëndësishëm mediatik. VOA ka qenë një aktor kryesor në informimin e publikut shqiptar, veçanërisht gjatë periudhës së komunizmit dhe tranzicionit të pasluftës. Disa prej arsyeve të mbylljes lidhen me një strategji të re buxhetore dhe administrativ, por shumë analistë do ta shohin këtë si një lëvizje me pasoja politike.
Për më tepër, ky hap do të shkaktojë shqetësime në diasporën shqiptare dhe do të ngjallë debate mbi mundësinë e përdorimit të këtij instrumenti për promovimin e politikave të një administrate të caktuar dhe goditjen e kundërshtarëve të saj. Sipas disa ekspertëve, ky vendim do të ketë edhe një prapavijë politike, duke u shoqëruar me shqetësime për kontrollin e informacionit dhe kufizimin e lirisë së medias.
Reagimet dhe ndikimi në diasporë dhe Shqipëri
Mbyllja e VOA-s do të ketë reagime të ndryshme, sidomos nga komunitetet shqiptare në Amerikë dhe Evropë. Figurave politike dhe mediatike do t’u duhet të reflektojnë mbi pasojat e këtij vendimi, duke e parë si një tendencë të mundshme për kufizimin e mediave dhe informacionit të pavarur. Pyetja që do të shtrohet do të jetë: A mund të vazhdojë VOA të ekzistojë në forma alternative, përmes platformave të tjera apo me mbështetje të tjera financiare dhe politike? Si do të ndikojë ky zhvillim tek shqiptarët e diasporës dhe tek ata që jetojnë në Shqipëri?
Shtrembërimi i historisë së NATO-s në Kosovë: Intervista e Trump Jr dhe Vuçiçit
Një tjetër temë që do të shkaktojë polemika do të jetë intervista e Trump Jr. me presidentin serb, Aleksandar Vuçiç, ku historia e ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë do të shtrihen në një mënyrë të diskutueshme. Duke shpërndarë ide të natyrës konspirative, Trump Jr. dhe Vuçiç tentuan të paraqesin këtë ndërhyrje si një manovër për të shpëtuar imazhin e presidentit Bill Clinton, duke i dhënë një pamje të shtrembëruar një nga ngjarjet më të rëndësishme të historisë së Ballkanit.
Kjo intervistë ngjalli reagime të shumta, veçanërisht për shkak të interpretimit të pasaktë të faktëve historikë dhe përpjekjes për të relativizuar një ndërhyrje që kishte një arsye të fortë humanitare. Në vitin 1999, NATO ndërhyu në Kosovë për të ndaluar masakrat dhe spastrimin etnik që regjimi i Slobodan Milošević po kryente ndaj popullsisë shqiptare të Kosovës. Kjo ndërhyrje ishte një vendim kolektiv i 19 shteteve anëtare të NATO-s dhe jo një veprim i një presidenti të vetëm.
Dilemat e politikës Ndërkombëtare dhe mediatike
Në këtë kontekst, shtrembërimi i historisë do të jetë një mënyrë për të ndryshuar perceptimin ndërkombëtar të asaj periudhe, duke përpjekur të relativizohet krimi i spastrimit etnik dhe masakrave të serbëve ndaj shqiptarëve. Ky diskutim do të na bëjë të reflektojmë mbi rolin që mediat do të luajnë në formësimin e opinionit publik dhe si politika mund të ndikojë në interpretimin e ngjarjeve historike. Në këtë mënyrë, do të ngritet një pyetje thelbësore: A po përdorin politikanët dhe mediat histori të shtrembëruara për të realizuar qëllime të caktuara?
Në fund, do të mbetet të shohim si do të zhvillohen këto çështje dhe si do të ndikojnë në marrëdhëniet ndërkombëtare, si dhe në mënyrën se si informohet dhe formohet opinioni publik.
Në diskutimin tonë do të përqendrohemi në disa aspekte kryesore, duke qenë se kjo është një çështje që prek median dhe diasporën.
A- Për Kontekstin dhe Arsyet e mbylljes së Zërit të Amerikës.
B- Për ndikimin tek Diaspora dhe Shqipëria.
C- Për reagimet dhe pasojat.
D- Për alternativat dhe rrugët e ardhshme.
Tema 1: Mbyllet Zëri i Amerikës. VOA hesht për miliona teleshikues në mbarë Globin.
Pyetje:
- Çfarë ka ndodhur konkretisht?
- Cilat janë arsyet zyrtare të mbylljes së Zërit të Amerikës dhe si justifikohen nga autoritetet amerikane?
- Nëse është përdorur nga pushteti për promovuar politikat e tij dhe për të goditur pjesën tjetër, kundërshtarët politikë, e thënë ndryshe me paratë e publikut, ka sulmuar kundërshtarët politikë të cilët edhe ata janë taksapagues?
- A është kjo një lëvizje e thjeshtë buxhetore apo ka prapavijë politike?
- Si e shihni këtë vendim në kontekstin e politikës së jashtme të SHBA-së?
- A është ndalur transmetimi në ndonjë gjuhë të caktuar apo po kufizohet për arsye financiare, politike apo teknologjike?
- Kush e ka marrë këtë vendim dhe cilat janë arsyet zyrtare dhe ato të supozuara?
- VOA ka qenë një zë i fuqishëm informimi për shqiptarët, veçanërisht gjatë komunizmit dhe tranzicionit. Si do të ndikojë kjo tek shqiptarët në diasporë dhe në Shqipëri?
- Si e kanë pritur këtë lajm komunitetet shqiptare në Amerikë dhe Evropë?
- Si kanë reaguar figurat politike dhe mediatike?
- A mund të shihet si pjesë e një tendence më të gjerë të kufizimit të mediave?
- A ka mundësi që VOA të vazhdojë përmes platformave të tjera ose me mbështetje alternative?
- Cilat media të tjera mund ta zëvendësojnë këtë hapësirë për shqiptarët në diasporë?
Tema 2: A u shtrembërua historia e ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë në intervistën e Trump Jr. me Vuçiç?
- NATO, bombardoi Serbinë si vend agresor, apo ndërhyrja e NATO-s ishte një manovër e rastësishme për të shpëtuar Bill Clinton nga një skandal personal?
- A e shtrembëroi Trump Jr. historinë në Serbi?
- A ishte zhvillim tronditës intervista e Trump Jr. me Aleksandër Vuçiçin ku u dëshmua publikisht përdorimi i një gjuhe të hapur konspirative dhe i një niveli të ulët të njohurive mbi rajonin nga intervistuesi?
- Pse nuk po e thotë askush asnjë fjali për këtë intervistë, pra, pse po heshtin?
- A është e nevojshme të kundërshtohen me forcë pretendimet që Trump Jr. përhapi dhe a janë pa asnjë bazë faktike?
- Ndërhyrja e NATO-s në Kosovë nuk ishte një vendim personal i një presidenti të vetëm, por një akt kolektiv i një aleance të tërë.
- Ndërhyrja e NATO-s në Kosovë ishte një përgjigje e drejtpërdrejtë ndaj spastrimit etnik dhe masakrave që regjimi i Slobodan Milošević po kryente ndaj shqiptarëve të Kosovës.
- Faktet historike flasin vetë: në fillim të vitit 1999, forcat serbe nisën një fushatë brutale dhune, duke vrarë mijëra civilë dhe duke detyruar rreth 800,000 shqiptarë të largoheshin nga vendi. Masakra e Reçakut ishte një moment vendimtar që tronditi botën dhe e bëri të qartë se një ndërhyrje ishte e pashmangshme.
- NATO, e përbërë nga 19 shtete anëtare në atë kohë, vendosi të ndërhynte për të ndaluar një katastrofë humanitare dhe për të ruajtur stabilitetin në rajon. Ky nuk ishte një vendim personal i një presidenti të vetëm, por një akt kolektiv i një aleance të tërë.
- Serbia dhe qarqet pro-ruse përhapin ide të kësaj natyre për të ndryshuar perceptimin ndërkombëtar mbi të kaluarën e saj kriminale për spastrimin etnik dhe masakrat që ka kryer.
