Në Lushnjë u përkujtua me nderim Kongresi i parë Arsimor, që unifikoi arsimin kombëtar dhe forcoi identitetin shqiptar 105 vite më parë.
Në 15 Gusht 1920, Lushnja u bë qendra e një prej ngjarjeve më të rëndësishme për arsimin shqiptar. Kongresi i parë Arsimor mblodhi mësues, intelektualë dhe figura të shquara të kohës për të përcaktuar themelet e një sistemi të unifikuar arsimor në mbarë vendin.
Kryebashkiakja e Lushnjës, Eriselda Sefa, gjatë një aktiviteti përkujtimor, shprehu mirënjohje për vizionin dhe vendosmërinë e intelektualëve të asaj kohe. Ajo theksoi se qyteti, i njohur si “qyteti i dy kongreseve”, mbetet simbol i vendimeve historike që kanë ndikuar në formësimin e shtetit dhe arsimit kombëtar.
Kongresi kishte si qëllim kryesor hartimin e një programi arsimor të përbashkët dhe vendosjen e standardeve për mësimdhënien. Në rendin e ditës ishin çështje të tilla si hartimi i programeve sintetike e analitike për shkollat, botimi i teksteve shkollore në gjuhën shqipe, organizimi i shkollave, dhe krijimi i një të përkohshmeje pedagogjike.
Në atë kohë, analfabetizmi ishte i përhapur në masë, çka e bënte sfidën e arsimit edhe më të madhe. Megjithatë, pjesëmarrësit e Kongresit treguan vendosmëri për të luftuar çdo politikë të huaj që pengonte zhvillimin e arsimit dhe për të mbrojtur identitetin kombëtar.
Ngjarja u zhvillua vetëm pak muaj pas Kongresit të Lushnjës të Janarit 1920, ku u bashkuan forcat atdhetare për të rikrijuar shtetin e pavarur shqiptar. Ky frymëzim u reflektua edhe në Kongresin Arsimor, i cili hodhi bazat e një sistemi arsimor të pavarur dhe të organizuar.
Sot, 105 vjet më vonë, kujtimi i këtij Kongresi mbetet një thirrje për të mbrojtur dhe zhvilluar arsimin, duke e konsideruar atë si një shtyllë thelbësore të ekzistencës dhe përparimit kombëtar.
Nga: Ndriçim Gjoshi.
